سرپرست شرکت آب ‌منطقه‌ای همدان:

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای همدان، مهندس منصور ستوده در اولین همایش زیستی پدافند غیرعامل با محوریت آب، با بیان اینکه آب در چرخه طبیعت در حال تبدیل است، اظهار کرد: متوسط مصرف آب در بخش شرب در دنیا بسیار کم و  زیر سه درصد است.

وی با تأکید بر اینکه 85 درصد ایران در منطقه خشک، نیمه‌خشک و فراخشک قرار گرفته و منابع آب تجدیدپذیر در ایران نسبت به سایر نقاط دنیا کمتر است، گفت: متوسط بارندگی و تبخیر آب در ایران بسیار کم است.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان بیان کرد: با متوسط ۲۴۰ میلیمتر بارندگی در کشور حدود 411 میلیارد متر مکعب نزولات جوی در کشور است که 294 میلیارد متر مکعب تبخیر، حدود 92 میلیارد متر مکعب رواناب سطحی و 25 میلیارد متر مکعب مربوط به تغذیه آبهای زیرزمینی است.

وی به 13 میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی که از سایر کشورها وارد کشور می‌شود، اشاره کرد و افزود: میزان منابع آب زیرزمینی با میزان آب‌های ورودی ۵۶ میلیارد متر مکعب است ولی 60 میلیارد مترمکعب از آب زیرزمینی مصرف می شود و متوسط کسری مخزن سالانه کشور حدود 4 میلیارد مترمکعب است.

ستوده با بیان اینکه ازحدود 100 میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر در کشور، 60 میلیارد متر مکعب در آب زیرزمینی و 40 میلیارد متر مکعب نیز در آب سطحی مصرف می‌شود، تصریح کرد: 90 درصد در بخش کشاورزی، 4 درصد در بخش صنعت و 6 درصد در بخش شرب و بهداشت استفاده می‌شود.

وی به سرانه آب تجدیدپذیر اشاره کرد و ادامه داد: سرانه آب تجدیدپذیر تابعی از افزایش جمعیت و میزان منابع آب هر استان و کشور است؛ با افزایش جمعیت میزان سرانه آب تجدیدپذیر در حال کاهش است.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان تأکید کرد: سرانه آب تجدیدپذیر در کشور 40 سال پیش، 7 هزار متر مکعب برای هر نفر بوده و اکنون به یک‌هزار و 630 متر مکعب برای هر نفر رسیده است.

وی با بیان اینکه پیش‌بینی شده است سرانه آب تجدیدپذیر هر نفر در افق 1404 به یک‌هزار و 500 متر مکعب برسد، یادآور شد: سرانه آب تجدیدپذیر در استان یک‌هزار و 672 متر مکعب است.

ستوده با اشاره به استانداردهای بین‌المللی، خاطرنشان کرد: طبق شاخص موسسه بین المللی مدیریت آب اگر سهم سرانه آب تجدیدپذیر هر نفر بالای یک‌هزار و 700 متر مکعب باشد جزء کشورهای پرآب است؛ بین یک‌هزار تا یک‌هزار و 700 مترمکعب جزء کشورهای تنش زا است و اگر سهم سرانه هر نفر کمتر از 100تا 500 مترمکعب باشد جزء کشورهای خشک و بحرانی آبی و اگر کمتر از 500 مترمکعب درسال باشد جزء کشورهای بحران مطلق می باشد.

 وی با تأکید بر اینکه با توجه به میزان سهم سرانه آب تجدید پذیر وارد تنش آبی شده‌ایم، گفت: سازمان ملل متحد، شاخص مصرف را بر اساس مصرف معرفی می‌کند؛ اگر مصرف تا 60 درصد از منابع آب تجدید شونده باشد جز کشورهای تنش آبی و بیش از 60 درصد جزء بحران آبی است.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان اظهار کرد: در کشور و استان متأسفانه بیش از 60 درصد منابع آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم و باید قبول کنیم وارد بحران آبی شده‌ایم.

وی با بیان اینکه توزیع زمانی و مکانی بارندگی در کشور واستان  با هم متفاوت است، افزود: در ایران میزان وابستگی محصولات زراعی و باغبانی به آبیاری حدود 92 درصد و در جهان 30 درصد است.

ستوده با تأکید بر اینکه متأسفانه از ابتدای سال 1360 به بعد افت سطح منابع زیرزمینی تشدید یافته، بیان کرد: این افت طی مدت 15 سال گذشته افزایش یافته که باید این وضعیت را بهبود دهیم.

وی با یادآوری این مهم که با افزایش تعداد چاه‌ها در کشور میزان تخلیه نیز بیشتر شده است، ادامه داد: با افزایش تعداد چاه‌ها میزان تخلیه کاهش یافته که زنگ خطری است که نشان می‌دهد توان سفره‌های زیرزمینی کاهش یافته و آبی ندارند.

سرپرست شرکت آب‌منطقه‌ای همدان تصریح کرد: از مهمترین خسارت‌ها ناشی از افت سفره‌های زیرزمینی خشک شدن چاه‌ها، چشمه‌ها، قنوات، تالاب‌ها، رودخانه‌ها، باغات، افت کیفی منابع آب زیرزمینی و آلودگی آب، نشست زمین، ایجاد فروچاله، بیابان‌زایی، ایجاد گرد و غبار و تشدید بحران‌های اجتماعی است.

وی با اشاره به سه حوزه آب‌ریز در استان همدان، یادآور شد: بزرگترین حوزه آبریز دریاچه نمک و کوچک‌ترین حوزه آبریز دریاچه سفید است.

ستوده با اشاره به وضعیت منابع آب تجدیدپذیر استان، خاطرنشان کرد: 2 هزار و 907 میلیون متر مکعب منابع آب تجدیدپذیر  استان است که بیش از 60 درصد آن مصرف می‌شود؛ سالانه حدود 230 میلیون متر مکعب کسری منابع آب زیرزمینی به طور متوسط داریم.

وی به وجود 13 دشت در استان اشاره کرد و گفت: پنج دشت مشترک با سایر استان‌ها و هفت دشت مربوط به استان همدان و تمام دشت‌ها ممنوعه است.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان اظهار کرد: سه دشت اسدآباد، رزن-قهاوند و کبودراهنگ به عنوان دشت‌های منطقه بحرانی اعلام شدند.

وی متوسط مصرف آب در بخش کشاورزی جهانی را 70 درصد و در استان را 90 درصد دانست و  افزود: متوسط صنعت در دنیا 20 درصد و در کشور و استان 4 درصد است؛ باید بخشی از منابع آب در بخش کشاورزی را به صنایع تبدیلی- تکمیلی و یا گلخانه سوق دهیم.

ستوده با اشاره به رواناب حوزه کرخه و قره چای از ابتدای سال آماربرداری در 40 سال قبل، بیان کرد: سال‌هایی بود که متوسط سالانه 350 میلیون متر مکعب آب خروجی از استان بوده اما در سال‌های گذشته به صفر رسیده است؛ در حوزه کرخه نیز سالانه ۵۵۰ تا ۶۵۰ میلیون متر مکعب آب خروجی استان به حوزه کرخه بوده که به ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون متر مکعب رسید است.

وی با تأکید بر اینکه سه سد با وضعیت مخازن مناسب و حجم آب خوب در استان داریم، ادامه داد: این سدها به عنوان منابع تأمین آب ملایر، همدان و تویسرکان در دست بهره‌برداری هستند.

سرپرست شرکت آب منطقه ای همدان تصریح کرد: تعداد منابع آب زیرزمینی  که بیشترین آنها مربوط به کبودراهنگ، رزن و قهاوند و بیشترین تخلیه آب زیرزمینی نیز مربوط به دشت کبودراهنگ و همدان-بهار است.

وی  با بیان برنامه‌هایی برای احیای دشت‌های استان داریم، یادآور شد: متأسفانه حدود یک متر تا 90 سانتیمتر سطح آب زیرزمینی دشت‌ها به طور سالانه کاهش می‌یابد که افت دراز مدت دشت‌های استان را نشان می‌دهد؛ بیشترین افت مربوط به کبودراهنگ است که وضعیت نامناسبی دارد.

ستوده با اشاره به وضعیت آب زیرزمینی دشت‌های استان، خاطرنشان کرد: از ابتدای دوره آماربرداری افت آب زیرزمینی به طور مستمر ادامه داشته و باعث وضعیت نامناسب در دشت‌ها شده است.

وی با بیان اینکه دشت همدان-بهار حدود ۲۰ متر و دشت کبودراهنگ حدود 40 متر افت آب زیرزمینی داشته است، گفت: در دشت رزن-قهاوند 24 متر، دشت ملایر 24 متر، دشت نهاوند هشت متر، دشت تویسرکان 13 متر و دشت اسدآباد 25 متر افت آب زیرزمینی مشاهده می‌‌شود.

سرپرست شرکت آب‌منطقه‌ای همدان اظهار کرد: افت آب زیرزمینی در برخی از دشت‌ها پدیده‌هایی همچون نشست زمین و فروچاله را به دنبال داشته است که دشت کبودراهنگ و رزن- قهاوند 24 فروچاله شناسایی شده که مهمترین آنها اطراف نیروگاه و همه‌کسی است.

وی با تأکید بر اینکه دولت تدبیر و امید با شعار آب و محیط زیست وارد عمل شد و این امر در استان همدان به جد پیگیری شد، افزود: اقدامات خوبی با حمایت دادگستری، استانداری  و سایر مسوولان استان در حمایت آب انجام شد.

ستوده با بیان اینکه در شورای عالی آب کشور در سال 93 طرح احیا و تعادل‌بخشی آب زیرزمینی مصوب شد، تصریح کرد: هدف تعریف 15 پروژه بود که 11 پروژه مربوط به وزارت نیرو، سه پروژه مربوط به وزارت جهاد کشاورزی و یک پروژه مربوط به زمین شناسی بود.

وی انسداد چاه‌های غیر مجاز، جلوگیری از برداشت چاه‌های مجاز و نصب کنتور هوشمند از مهمترین پروژه‌ها دانست و ادامه داد: این موارد نقش به سزایی در حجم آب صرفه‌جویی شده تا پایان برنامه ششم توسعه داشتند.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان تأکید کرد: در هدف‌گذاری ابتدا وضعیت آب‌های زیرزمینی را در طول برنامه ششم توسعه ثابت نگهداشته شود؛ با این عمل باید کشور سالانه 5 میلیارد متر مکعب را طی 20 سال جبران کرده و 110 میلیارد متر مکعب کسری را بتواند عملی کند.

وی با بیان اینکه 46 درصد 110 میلیارد مترمکعب برنامه‌ریزی شده جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز بوده است، یادآور شد: حدود 34 درصد مربوط به انسداد چاه‌ها غیر مجاز است.

ستوده با اشاره به دیگر پروژه‌ها، خاطرنشان کرد: حفر چاه‌های پیزومتری، تهیه بانک اطلاعاتی 609 محدوده کشور، مطالعات نشست زمین و فروچاله‌ها، ایجاد و استقرار بازار محلی آب، تشکل‌های آب‌بران و به‌روز کردن سند ملی آب از دیگر اقدامات در دست اجراست.

وی جایگزینی پساب با چاه‌های کشاورزی را از پروژه‌های مهم در استان دانست و گفت: در همدان با توجه به اینکه نیروگاه حدود 20 حلقه چاه با برداشت 10 میلیون متر مکعب آب زیرزمینی داشت، توانستیم پساب تصفیه خانه همدان را با ایجاد خط انتقال 40 کیلومتر حدود 6 میلیون متر مکعب آب نیروگاه را تأمین می‌کند.

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان اظهار کرد: در استان همدان شرکت آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی جلسات رسمی و مهم با ریاست استاندار و معاون عمرانی مباحث آب استان در سطح کلان بررسی می‌شود و جزیره‌ای عمل نمی‌کنیم.

وی تعداد چاه‌های مسدود شده از سال 92 تا کنون را 2 هزار 437 حلقه چاه غیرمجاز با طول 84 کیلومتر دانست و گفت: 204 میلیون متر مکعب صرفه‌جویی در منابع آب زیرزمینی با انسداد این میزان چاه غیر مجاز صورت گرفت.

ستوده با اشاره به توقیف دستگاه‌های حفاری غیرمجاز، بیان کرد: 3 هزار و 434 نصب کنتورهای هوشمند آب و برق نصب نیز شده است.

روابط عمومی شرکت آب منطقه ای همدان